ဓမၼပဒအစြမ္း အံ့မခန္း
( ၁ )
ကမၻာတလႊား လူၾကိဳက္အမ်ားဆံုး ကမၻာ့သာသနာျပဳတရားေတာ္
(က) ဓမၼပဒတရားေတာ္တစ္ဂါထာကို အစျပဳၿပီး ကမၻာၾကီး အလင္းေရာင္ပ်ံ႕ပြားခဲ့ပါတယ္။
(ခ) ဓမၼပဒတရားေတာ္တစ္ဂါထာကို အစျပဳၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အလင္းေရာင္ပ်ံ႕ပြားခဲ့ပါတယ္။
(ဂ) ေရွးယခင္ကတည္းက ယခုအခ်ိန္ထိ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ အဆံုးအမလမ္းေတြထဲမွာ ဓမၼပဒဟာ လိုရင္းတုိရွင္းအက်ဆံုး၊ လူအမ်ားရဲ႕နွလံုးသားမွာ ေနရာအယူႏိုင္ဆံုး တရားေတာ္အစုလို႕ ပညာရွင္ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။
ဓမၼပဒႏွင့္ အေသာကမင္းၾကီး
ဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူၿပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅၀ ဝန္းက်င္၊ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕အဆံုးအမ သာသနာေတာ္ႀကီး ပ်က္စီးကြယ္ေပ်ာက္လုနီးနီး ျဖစ္ေနခ်ိန္---- တရားစစ္တရားမွန္ကို ရွာႀကံလိုလားတဲ့ အေသာကမင္းႀကီးဟာ နိေျဂာဓသာမေဏ ေဟာမိန္႕ေတာ္မူတဲ့ " အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ" (မေမ့ျခင္းဟာ မေသျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းပါ) အစရွိတဲ့ ဓမၼပဒဂါထာတရား နာႀကားရာကအစျပဳၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အေသာကမင္းၾကီးရဲ႕ သာသနာေတာ္ အေပၚ စြမ္းစြမ္းတမံေထာက္ပံ့မႈေတြေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ ျပန္လည္ထြန္းလင္း ထင္ရွားလာခဲ့ၿပီး တစ္ကမၻာလံုးကို ဗုဒၶဘာသာပ်ံႏွံ႕ကာ အလင္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ဓမၼပဒႏွင့္ အေနာ္ရထာမင္းၾကီး
သာသနာႏွစ္ ၁၅၆၀ ခုႏွစ္ဝန္းက်င္၊ ပုဂံေနျပည္ေတာ္မွာ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာဟာ ေမွးမိွန္သြားၿပီး မိစၦာဒိ႒ိအယူဝါဒေတြ ထိုးေဖာက္လႊမ္းမိုးေနခ်ိန္ ---တရားစစ္တရားမွန္ ရွာၾကံလိုလားတဲ့ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးဟာ အရွင္ဓမၼဒႆီ (အရွင္အရဟံ) ေဟာမိန္႕ေတာ္မူတဲ့ ဓမၼပဒတရားေတာ္ကို နာႀကားရာက အစျပဳၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ စစ္စစ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးရဲ႕ သာသနာေတာ္အေပၚ စြမ္းစြမ္းတမံ ေထာက္ပံ့မႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး တစ္ခုလံုး ဗုဒၶဘာသာပ်ံႏွံ႕ကာ အလင္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုသမုိင္းဝင္ဂုဏ္ရည္ေတြရိွ္တဲ့ ဓမၼပဒဂါထာျမန္မာျပန္ကေတာ့ -
ကုသိုလ္မေမ့တာ နိဗၺာန္ရေၾကာင္းပါ ( ဓမၼပဒဂါထာ ၂၁၊ ၂၂၊ ၂၃ )
မေမ့ေလ်ာ့ မယစ္မူးျခင္း(အပၸမာဒ)ဟာ မေသျခင္း(အမတ)ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းပါ။
ေမ့ေလ်ာ့ ေပါ့ဆ ယစ္မူးျခင္းဟာ ေသျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းပါ။
မေမ့သူေတြ မေသပါဘူး။ ေမ့သူ ေသသူ အတူတူပါပဲ။
ဒီထူးျခားခ်က္ကို သိတဲ့ ပညာရိွေတြဟာ မေမ့ေလ်ာ့ မေပါ့ဆ မယစ္မူးပါဘူး။
မေမ့ေလ်ာ့ျခင္း(အပၸမာဒ)ကို ႏွစ္သက္တဲ့ ပညာေတြရိွဟာ
အရိယာသူေတာ္ေကာင္းေတြရဲ႕ ေနထိုင္က်က္စားရာ
ျမင့္ျမတ္တဲ့ တရားအာရံုမွာ ႏွစ္သက္ရႊင္လန္းၾကပါတယ္။
မေမ့ေလ်ာ့တဲ့သတိ၊ သမထသမာဓိ၊ ဝိပႆနာသမာဓိ၊
မျပတ္လပ္တဲ့ လံု႕လဝီရိယ ႏွင့္ စြဲစြဲျမဲျမ ဲစူးစိုက္အားထုတ္သူ ပညာရိွေတြဟာ
အခ်ဳပ္အေႏွာင္ေတြ လြတ္ကင္းရာ၊ ေဘးကင္းရာ အႏိႈင္းမဲ့နိဗၺာန္ကို ေရာက္ပါတယ္။
( ၂ )
ဓမၼပဒႏွင့္ ကမၻာ့သာသနာျပဳအရွင္ျမတ္မ်ား
ကၽြန္ေတာ့္ကို (၁၈၉၇ ခုႏွစ္) အီတလီႏုိင္ငံ (မီလန္ၿမိဳ႕) မွာ ေမြးဖြားပါတယ္။ အေမရိကန္ နယူးေရာက္ၿမိဳ႕မွာ ၾကီးျပင္းပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ကိုလံဗီယာတကၠသိုလ္မွ ဓာတုေဗဒဆိုင္ရာ ဘီအက္စ္စီဘြဲ႕ရ ေခတ္ပညာတတ္ တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ သိပၸံပညာအသိဟာ အျမင္ေဟာင္းျဖစ္တဲ့ ရိုမန္ကက္သလစ္အျမင္နဲ႕ တုိက္ခိုက္ၾက ပါေတာ့တယ္။ ခ်က္ခ်င္း သိပၸံပညာက အေပၚစီးရၿပီး ရိုမန္ကက္သလစ္ဝါဒက ေနာက္ဆုတ္သြားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ဘာသာတရားဟာ တျဖည္းျဖည္း သိပၸံပညာရဲ႕ဘာသာတရား ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ေယရႈခရစ္ေတာ္နဲ႕ စိန္႕ဖရန္စစ္တို႕ကို ၾကည္ညိဳေနတုန္းပါပဲ။ တကယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ဓမၼပဒစာအုပ္ကို မဖတ္မိရင္ ယေန႕ထက္တိုင္ ရိုမန္ကက္သလစ္အျဖစ္ပဲ ရိွေနဦးမွာပါ။ ဓမၼပဒအသြင္ျဖင့္ရိွေနတဲ့ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဗုဒၶဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ဘဝကို (အၾကီးအက်ယ္) ေျပာင္းလဲေပးခဲ့တဲ့ ထိပ္တန္းသာသနာျပဳၾကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္ဝင္စံ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီျဖစ္ေပမယ့္ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ေဟာေျပာခ်က္ ဓမၼေတြကေတာ့ ယေန႕ထက္တိုင္ ရွင္သန္ဆဲ၊ အသက္ဝင္ဆဲ၊ အလုပ္လုပ္ဆဲပါပဲ။
ကၽြန္ေတာ္ဟာ သိပၸံနည္းက်တဲ့ ဘာသာတရားကို အစဥ္တစိုက္ စံုစမ္းလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ကၽြန္ေတာ္လိုလားေနတဲ့အရာကို ေတြ႕ရပါေတာ့တယ္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ ကၽြန္ေတာ္ အၾကာၾကီး ေတာင့္တလာခဲ့တဲ့ အရာကို ျဖည့္တင္းေပးလိုက္ ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ျဖစ္လာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ေရငတ္မြတ္ေနတဲ့ သဲကႏၱာရခရီးသည္ႏွင့္ တူေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ၾကာမ်ိဳးစံုေပါက္ေနတဲ့ ေရကန္တစ္ကန္ကို ေတြ႕ရၿပီး ေအးျမၾကည္လင္ေနတဲ့ေရစင္ကို အားပါးတရ ေသာက္ပစ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။
ဒါဟာ ဓမၼပဒေၾကာင့္ ဘဝေျပာင္းခဲ့တဲ့ အီတလီလူမ်ိဳး ဆာဗာတိုေရစီအိုဖီ Salvatore Cioffi (ဦးေလာကနာထ) ရဲ႕ ကိုယ္ေတြ႕အေၾကာင္းအရာေတြပါပဲ။
ဓမၼပဒရဲ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္ စီအိုဖီဟာ အသက္(၂၅)ႏွစ္ေက်ာ္အရြယ္မွာ မိသားစုေတြ ဝိုင္းတားတဲ့ၾကားက ဗုဒၶဘာသာဝင္အျဖစ္ ကူးေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၂၅)ခုႏွစ္၊ အသက္(၂၈)ႏွစ္ အရြယ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ၿပီး ရဟန္းဘဝကို အၿပီးတုိင္ ခံယူလိုက္ပါေတာ့တယ္။ မႏၱေလး၊ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးမွာ ပရိယတၱိ စာေပသင္ယူၿပီး စာနွင့္လက္ေတြ႕ ပူးတြဲက်င့္သံုးလို႕ တစ္ဘက္ကလည္း သာသနာျပဳတရားေတြကို လွည့္လည္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဦးေလာကနာထဟာ အေနာက္တုိင္းသား ရဟန္းေတာ္ေတြထဲမွာ ျမန္မာပညာရိွရဟန္းရွင္လူတို႕ရဲ႕ ခ်ီးက်ဴး ေလးစားမႈကို အမ်ားဆံုးခံယူရသူျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ကို ပဓာနမထားဘဲ အခက္အခဲမ်ိဳးစံုၾကားက ကမၻာကို သံုးပတ္ပတ္ၿပီး ဗုဒၶတရားေတာ္ေတြကို ျဖန္႕ေဝေဟာေျပာခဲ့တဲ့ ကမၻာ့သာသနာျပဳ အာဇာနည္ပုဂၢိဳလ္ထူးၾကီးပါ။ ဆရာေတာ္ေၾကာင့္ ဘာသာျခားကေန ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ ခံယူခဲ့ၾကသူေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အီတလီဘုန္းေတာ္ၾကီး ဦးေလာကနာထဟာ ဗုဒၶသာသနာ ကမာၻအႏွံ႕ျပန္႕ပြားေအာင္ မေနမနား၊ ၾကိဳးစားသာသနာျပဳရင္း သက္ေတာ္ (၆၈)ႏွစ္အရြယ္ (၁၉၆၆)ခုႏွစ္မွာ ျပင္ဦးလြင္ျမိဳ႕မွာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
"ဓမၼပဒအသြင္ျဖင့္ရိွေနတဲ့ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဗုဒၶဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ဘဝကို (အၾကီးအက်ယ္) ေျပာင္းလဲေပးခဲ့တဲ့ ထိပ္တန္းသာသနာျပဳၾကီး ျဖစ္ပါတယ္။" လို႕ ဦးေလာကနာထ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သဂၤဇာဆရာေတာ္ၾကီးကလည္း သဗၺေလာကႆ - ခပ္သိမ္းေသာသတၱဝါအေပါင္း၏၊ သတၳဳေနာ - ဘုရားအရာ၌တည္ေသာ၊ ဓမၼပဒႆ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ျမတ္ကို၊ နမာမိ - ရိွခိုးပါ၏ --- လို႕ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာ့သာသနာျပဳ ဆရာေတာ္ၾကီး အရွင္ေသ႒ိလ အစရိွတဲ့ အရွင္ျမတ္မ်ားဟာလည္း ဓမၼပဒကို ေရွ႕တန္းတင္ကာ သာသနာျပဳခဲ့ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶေဟာခဲ့သမွ် တရားေတာ္ေတြထဲမွာ ဓမၼပဒဟာ အေရွ႕တုိင္းေရာ၊ အေနာက္တိုင္းပါ တစ္ကမၻာလံုး လူၾကိဳက္အမ်ားဆံုး တရားေတာ္ျဖစ္တာမို႕ ကမၻာ့သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္တုိင္း ဓမၼပဒကို ေရွ႕တန္းတင္ေတာ္မူ ၾကတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
အိႏၵိယရဟန္းေတာ္ အရွင္ဗုဒၶရကိၡတ(Acharya Buddharakkhita)ရဲ႕ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ဓမၼပဒစာအုပ္ မွာလည္း ဒီလိုေရးထားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္ -
"ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ေတြအတြက္ သမၼာက်မ္းစာဟာ အထြတ္အျမတ္ပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြ အတြက္ ကိုရန္က်မ္းစာဟာ အထြတ္အျမတ္ပါ။ ဟိႏၵဴေတြအတြက္ ေဝဒက်မ္းစာေတြဟာ အထြတ္အျမတ္ပါ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အတြက္ေတာ့ ဓမၼပဒဟာ အထြတ္အျမတ္ပါပဲ။
ရိုးစင္းၿပီး ေခတ္ေနာက္က်ေနသူေတြအတြက္ ဓမၼပဒဟာ စာနာေထာက္ထားတတ္တဲ့ တိုင္ပင္ေဖာ္ တုိင္ပင္ဖက္ လုိပါပဲ။ ပညာမာနတက္လြန္းသူေတြ အတြက္ေတာ့ ဓမၼပဒဟာ ႏိွမ့္ခ်ေစတတ္တဲ့တဲ့ တရားေတာ္ျမတ္ေတြ ပါပဲ။ တရားဓမၼရဲ႕ အႏွစ္သာရကို ၾကိဳးစားရွာေဖြေနသူေတြအတြက္လည္း ဓမၼပဒဟာ ေရရွည္ႏိႈးေဆာ္အားေပးတတ္တဲ့ အေျခခံ အရင္းအျမစ္နဲ႕ လက္ေတြ႕က်တဲ့လမ္းညႊန္မႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ အေရာင္ဟပ္လာတဲ့ အသိဉာဏ္ပညာေတြဟာ ဓမၼပဒကဗ်ာထဲမွာ တဖ်တ္ဖ်တ္ ဝင္းလက္ေတာက္ပေနတဲ့ (ရတနာ)ပံုေဆာင္ခဲအသြင္ ေပၚလြင္ထင္ရွားေနပါတယ္။ (ဂါထာ)ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ခ်င္းစီဟာ မွန္ကန္တဲ့ ဘဝေနနည္းအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဓမၼပဒကဗ်ာစုေတြကို ေလ့လာဖတ္ရႈၿပီး စိတ္အား ထက္ထက္သန္သန္ လက္ေတြ႕က်င့္ၾကံသူတုိင္းဟာ လြတ္ေျမာက္မႈ သုခခ်မ္းသာကို ခံစားႏုိင္ၾကလိမ့္မယ္လို႕ ဘုရားရွင္ဟာ ျပတ္သားစြာ မိန္႕ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ "
သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံသား အရွင္နာရဒ(Narada Maha Thera)ရဲ႕ ဓမၼပဒအဂၤလိပ္ဘာသာျပန္က်မ္းနိဒါန္းမွာ ေဒါက္တာကႆိယပ္စ္ေအပရဲယား(Dr. Cassius A.Pereira)က ေအာက္ပါအတုိင္း အမွာစာေရးခဲ့ပါတယ္ -"ပိဋကတ္သံုးပံုထဲက စာအုပ္တစ္အုပ္အမည္ကို ေျပာစမ္းပါလို႕ ေမးလာရင္ အထစ္အေငါ့မရိွဘဲ ဓမၼပဒကို ညႊန္ျပလိုက္ပါမယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ စာေပေလာကမွာ တစ္ခုတည္းေသာ အေကာင္းဆံုး စာအုပ္ျဖစ္လို႕ပါ။ ကၽြန္ုပ္ အတြက္ အထူးေက်းဇူးမ်ား လို႕ပါ။ ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ေက်ာ္အတြင္းမွာ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမသင့္လို႕ စိတ္ႏွလံုး ပူပန္ဆင္းရဲတဲ့အခါတိုင္း သူဟာ ကၽြန္ုပ္အတြက္ သစၥာရိွတဲ့ မိတ္ေဆြေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မႏိႈင္းယွဉ္ ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ လွပတဲ့ဂါထာေတြဟာ အၾကံဉာဏ္ေပးဖို႕၊ ဆင္းရဲဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးက သက္သာေလ်ာ့ပါးေစဖို႕၊ ဂုဏ္သတင္း ပ်ံ႕သင္းေစဖို႕၊ ထိုးထြင္းသိျမင္ေစဖို႕ စသျဖင့္ တစ္ခုခုအတြက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစပါတယ္။" တဲ့။ ဓမၼပဒဟာ အေကာင္းဆံုးအေဖာ္မြန္ပါလို႕ ေဒါက္တာေအပရဲယားက ဆိုလိုတာပါ။
"တစ္ခုတည္းေသာ ကမၻာတည္ေဆာက္ရန္ ကမၻာသူကမၻာသားအခ်င္းခ်င္း တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယဥ္ေက်းမႈ၊ နားလည္မႈ၊ ဆက္စပ္မႈ၊ ညီညြတ္မႈရိွဖို႕ လုိအပ္ပါတယ္။ ဓမၼပဒက ကမၻာ့ညီညြတ္မႈကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစပါလိမ့္ မယ္"လို႕ ရွရီ(သိရီ)ရာဓာကရစ္ရွနန္(Sri RaDhakrishnan)က ဓမၼပဒနိဒါန္းမွာ ေခတ္သစ္အေတြးအေခၚႏွင့္ စိတ္ပညာနယ္ကပါ သံုးသပ္ၿပီး ေရးသားထားပါတယ္။
ဦးဇင္းဟာလည္း ဓမၼပဒထဲက ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ကို ခရစ္ယန္ဒကာမၾကီးတစ္ေယာက္ဆီ မက္ေဆ့စာတို ပို႕ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒကာမၾကီးက ႏွစ္သက္ပါတယ္ တဲ့။
ဒီလိုထူးျခားခ်က္ေတြရိွေနတဲ့ ဓမၼပဒရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးဂါထာေလးပုဒ္ကေတာ့ -
စိတ္သာရွင္ေစာ ဘုရားေဟာ ( ဓမၼပဒ - ၁)
တရားအားလံုးဟာ စိတ္ဆိုတဲ့ ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ရိွပါတယ္။
စိတ္သာ အၾကီးအမွဴးပါ။ စိတ္ေၾကာင့္ ၿပီးစီးရပါတယ္။
ပ်က္စီးတဲ့စိတ္၊ မေကာင္းတဲ့စိတ္ႏွင့္ (ေတြးၾကံ) ေျပာဆို ျပဳလုပ္သူ ရဲ႕ေနာက္ကို
ဆင္းရဲဒုကၡေတြဟာ (အခြင့္သင့္တဲ့အခါ ဆိုးက်ိဳးေပးဖို႕ရာ) အစဥ္တစိုက္ လိုက္ပါေနပါတယ္။
လွည္းဘီးဟာ ဝန္ေဆာင္ႏြားရဲ႕ ေျခရာေနာက္ကို လိုက္ပါေနသလိုပါပဲ။
စိတ္ထားတတ္မွ အျမတ္ရ ( ဓမၼပဒ -၂ )
တရားအားလံုးဟာ စိတ္ဆိုတဲ့ ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ရိွပါတယ္။
စိတ္သာ အၾကီးအမွဴးပါ။ စိတ္ေၾကာင့္ ၿပီးစီးရပါတယ္။
ၾကည္လင္သန္႕ရွင္း အျပစ္ကင္းတဲ့စိတ္ ေကာင္းျမတ္တဲ့စိတ္ႏွင့္ (ေတြးၾကံ) ေျပာဆို ျပဳလုပ္သူ ရဲ႕ ေနာက္ကို
ခ်မ္းသာသုခေတြဟာ (အခြင့္သာတဲ့အခါ ေကာင္းက်ိဳးေပးဖို႕ရာ)
ေအးျမတဲ့အရိပ္ပမာ အစဥ္တစိုက္ လုိက္ပါေနပါတယ္။
မာန္ထူ - ရန္ပူ ( ဓမၼပဒ - ၃ )
ဒီလူဟာ ငါ့ကို ဆဲဆိုဖူးတယ္။ ညွဥ္းဆဲဖူးတယ္။ ငါ့ကို အႏိုင္ယူဖူးတယ္။ ငါ့ဥစၥာကို ခိုးယူဖူးတယ္--
ဒီလို (နွလံုးသြင္းၿပီး) ရန္ၿငိဳးဖြဲ႕သူေတြမွာ ရန္မီး မၿငိမ္းေအးႏိုင္ပါဘူး။
ရန္ၿငိဳးကင္းေဝး ၿငိမ္းေအးပါေစ ( ဓမၼပဒ - ၄ )
ဒီလူဟာ ငါ့ကို ဆဲဆိုဖူးတယ္။ ညွဥ္းဆဲဖူးတယ္။ ငါ့ကို အႏိုင္ယူဖူးတယ္။ ငါ့ဥစၥာကို ခိုးယူဖူးတယ္-- ဒီလို (ႏွလံုးမသြင္း)
ရန္ၿငိဳးမဖြဲ႕သူေတြမွာ ရန္ၿငိဳးကင္းေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါတယ္။
( ၃ )
ဓမၼပဒရဲ႕ ထူးျခားခ်က္က ဘာလဲ
နိကာယ္ငါးရပ္တို႕တြင္ ခုဒၵနိကာယ္ အဝင္အပါျဖစ္ေသာ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္သည္ စာအုပ္ပင္ငယ္ေသာ္လည္း လူအမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႕၏ စိတ္သေဘာထား အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလိုက္၍ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ေပါင္းစံု ပါရိွသျဖင့္ (Anthology of Verse) တရားေတာ္ညႊန္႕ေပါင္းက်မ္း ျဖစ္ေပသည္။ ထို ဓမၼပဒပါဠိေတာ္လာ တရားမ်ားကို နာၾကားၾကရသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးအစစ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္ျဖစ္သည့္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုရေသာ လူဦးေရေပါင္း မေရတြက္ႏုိင္ေအာင္ မ်ားျပားခဲ့ေလသည္။
ထိုတရားေရေအး အၿမိဳက္ေဆးကို ေပးႏုိင္ေသာ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္သည္ အေရွ႕ႏုိင္ငံ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အတြက္ ေနလအသြင္ အလြန္ထင္ရွား အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားသည့္အျပင္ အေနာက္ႏုိင္ငံ၌လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ ေလာက္ကစ၍ တၿဖည္းျဖည္း ထင္ရွားလာၿပီးလွ်င္ ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာက်မ္းစာအုပ္တုိ႕တြင္ အထင္ရွားဆံုး၊ လူၾကိဳက္အမ်ားဆံုး၊ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အက်ိဳးအမ်ားဆံုး စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ေလသည္။ ထုိသို႕ျဖစ္သည့္အတုိင္းလည္း အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ျပင္သစ္ဘာသာ၊ ဂ်ာမန္ဘာသာမ်ားသို႕ ျပန္ၿပီးေၾကာင္း သိရေပသည္။ (ဦးေသ႒ိလ၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၊ ၁၃၁၁ ခု၊ ကဆုန္လၿပည့္ေန႕)
သတၳာ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ က႐ုဏာေဝဂသမုႆာဟိတမာနေသာ- က႐ုဏာေတာ္အဟုန္ တိုက္တြန္းအပ္ေသာ စိတ္ႏွလုံး ရွိေတာ္မူသည္ျဖစ္၍၊ ေဒဝမႏုႆာနံ- နတ္လူတို႔၏၊ ပီတိပါေမာဇၨဝၯနံ- ႏွစ္သက္ျခင္း ဝမ္းေျမာက္ျခင္းကို တိုးပြားေစတတ္ေသာ၊ သုဘံ- တင့္တယ္ေကာင္းျမတ္ေသာ၊ ယံ ယံ ဓမၼပဒံ- အၾကင္ဓမၼပဒ ေဒသနာေတာ္ကို၊ ေဒေသသိ- ေဟာေတာ္မူၿပီ။ (ဓမၼပဒအ႒ကထာ)
ဓမၼပဒဟူေသာ ပုဒ္ကို ဓမၼႆ ပဒံ ဓမၼပဒံ ဟု ဝိဂၢဟျပဳ၍ "နိဗၺာန္၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာတရား"၊ သုိ႔မဟုတ္ "တရား၏အဖို႔အစု" ဟု အနက္ေပးသင့္သည္ လို႕ စိန္ရတနာဆရာေတာ္ရဲ႕ ဓမၼပဒအ႒ကထာနိႆယသစ္မွာ မွတ္ခ်က္ျပဳထားပါတယ္။
ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ဟာ အားလံုး(၄၂၃)ဂါထာ ရိွပါတယ္။ အဲဒီဓမၼပဒဂါထာ(၄၂၃)ပုဒ္ကို ယမကဝဂ္၊ အပၸမာဒဝဂ္၊ စိတၱဝဂ္၊ ပုပၹဝဂ္ စသည္ျဖင့္ တူရာတူရာ (၂၆)ဝဂ္ ခြဲျခားထားပါတယ္။ (ဝဂၢ = ဝဂ္ = အေပါင္းအစု) နမူနာအျဖစ္ ဓမၼပဒ၊ ပုပၹဝဂ္လာ ဂါထာအခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပရရင္ -
အဆင္းလည္းလွ၊ ရနံ႕လည္းသင္း၊ ပန္းမင္းရတနာ ( ဓမၼပဒ - ၅၂ )
အေရာင္အဆင္း လွပၿပီး ရနံ႕သင္းပ်ံ႕ေမႊးႀကိဳင္တဲ့ ပန္းလိုပါပဲ။
ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေဟာၾကားထားတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶစကားေတာ္ ဟာလည္း
လိုက္နာက်င့္သံုးသူ အတြက္ အက်ိဳးမ်ားစြာ ေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္။
ကုသိုလ္ပန္းကံုး အလွဆံုး ( ဓမၼပဒ - ၅၃ )
ပန္းမ်ိဳးေပါင္းစံု ပန္းပံုၾကီးထဲက မ်ားျပားလွပတဲ့ ပန္းကံုးေတြကို သီကံုးျပဳလုပ္သလို-
ေသဖို႕ေမြးဖြားလာသူဟာ (မေသခင္မွာ) ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြကို မ်ားမ်ားစံုစံု ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
ရနံ႕စံအိမ္ (ဓမၼပဒ - ၅၄ )
စႏၵကူး၊ ေတာင္ဇလပ္၊ စံပယ္… ပန္းရနံ႕ေတြဟာ အထက္ေလညာအရပ္ကို မသြားေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။
သူေတာ္ေကာင္းေတြရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းရနံ႕ကေတာ့ ေလညာအရပ္ကို ဆန္တက္သြားႏိုင္ပါတယ္။
သူေတာ္ေကာင္းသတင္းဟာ အရပ္မ်က္ႏွာအားလံုးမွာ သင္းပ်ံ႕ေမႊးၾကိဳင္ ရနံ႕လိႈင္ေနပါတယ္။
ရင္ေအးေစတဲ့ ေမႊးရနံ႕ (ဓမၼပဒ - ၅၅ )
စႏၵကူးႏွစ္၊ ေတာင္ဇလပ္ပန္း၊ ၾကာပန္း၊ ျမတ္ေလးပန္း၊ စံပယ္ပန္း ….
ဒီလို ေမြးပ်ံ႕သင္းထံု ပန္းမ်ိဳးစံုရနံ႕ထက္
သီလရနံ႕ဟာ တုႏိႈင္းမဲ့ (သင္းပ်ံ႕ေမႊးၾကိဳင္) ထူးျမတ္လွပါတယ္။
အျမတ္ဆံုးရနံ႕ (ဓမၼပဒ - ၅၆ )
ေတာင္ဇလပ္ပန္း၊ စႏၵကူးနံ႕သာ ….. ေမႊးရနံ႕ေတြဟာ နည္းနည္းေလးပါ။
သီလရိွသူေတြရဲ႕ သီလရနံ႕ဟာ အလြန္ထူးျမတ္ၿပီး နတ္ျဗဟၼာဘံုတုိင္ေအာင္ သင္းပ်ံ႕ေမႊးၾကိဳင္ေနပါတယ္။
ရင္ၿငိမ္းပန္းရဲ႕ လမ္းကို မာရ္နတ္ မခန္႕မွန္းႏုိင္ ( ဓမၼပဒ - ၅၇ )
သီလျပည့္စံုတဲ့၊ မေမ့မေလ်ာ့မေပါ့မဆ ေနတဲ့၊ အမွန္ေကာင္းေကာင္းသိတဲ့၊
ကိေလသာအပူမီးေတြက လြတ္ေျမာက္ၿပီးသူ (ရဟႏၱာသူေတာ္ေကာင္း) ေတြရဲ႕
သြားေရာက္လမ္းကို မာရ္နတ္ မသိျမင္ႏုိင္ပါဘူး။
ၾကာပဒံုဟာ အမိႈ္က္ပံုမွာ ပြင့္ရသည့္တိုင္
သင္းပ်ံ႕ေမႊးၾကိဳင္၊ ရနံ႕လိႈ္င္ဆဲ ၊ လွပျမဲ --- ( ဓမၼပဒ - ၅၈ ၊ ၅၉ )
လမ္းမၾကီးေဘး၊ စြန္႕ပစ္ထားတဲ့ ရြံဖြယ္ေပါင္းစံု အမိႈက္ပံုမွာ
စင္ၾကယ္သန္႕ရွင္း ေမႊးရနံသင္းတဲ့ ပဒုမၼာၾကာပန္းၾကီးဟာ
ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိးဖြယ္ရာ တင့္တယ္ေပၚေပါက္ ပြင့္ထြန္းလာသလို …...
အမိႈက္ပံုၾကီးႏွင့္တူတဲ့ - ကိေလသာမ်ားၿပီး ဉာဏ္မ်က္စိကန္းသူေတြၾကားမွာ၊
(ၾကာပန္းနဲ႕တူတဲ့ -) ဘုရားတပည့္ (ဘုရားစကားလိုက္နာသူ)ဟာ
အသိလိမၼာဉာဏ္ပညာႏွင့္ (ၾကည္ညိဳျမတ္ႏုိးဖြယ္ရာ) လြန္စြာတင့္တယ္ေနပါတယ္။
(( အမိႈက္လို - ပုထုဇဉ္အကန္းေတြအလယ္မွာ၊ ၾကာပန္းလို - ျမတ္ဗုဒၶသာဝကဟာ
ပညာအလင္းနဲ႕ ေတာက္ပတင့္တယ္လိုက္တာ။ ))
(၄)
အေမရိကန္ ခရစ္ယန္ church ေက်ာင္းက ဗုဒၶတရား
သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီးဟာ အေမရိကန္ျပည္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ ေဘာ္စတြန္က ရိုမန္ကတ္သလစ္ church ေက်ာင္းတစ္ခု မွာ တရားေဟာခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းေပါက္ဝမွာ ေၾကးျပားဆိုင္းဘုတ္ တစ္ခု ခ်ိတ္ထားပါတယ္။ ေၾကးျပားမွာ ေရးထုိးထားတဲ့ စာေတြကေတာ့ -
န ဟိ ေဝေရန ေဝရာနိ၊ သမၼႏၲီဓ ကုဒါစနံ။
အေဝေရန စ သမၼႏၲိ၊ ဧသ ဓေမၼာ သနႏၲေနာ။
Hatred is, indeed, never appeased by hatred in this world.
It is appeased only by loving kindness, this is an Ancient law.
အဲဒီစာကို ပါဠိ(ရိုမန္) - အဂၤလိပ္ႏွစ္ဘာသာႏွင့္ ေရးထားတာ။
ဒါ့ေၾကာင့္ ''ရန္ျဖစ္လာရင္ အဲဒီရန္ကို ရန္တစ္ခုႏွင့္ တံု႕ျပန္ျခင္းျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို မရႏိုင္ဘူး။ ရန္ျပဳလာတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ကို တံု႕ျပန္၍ ရန္မျပဳျခင္းသည္ ေအးခ်မ္းဖို႕ အေကာာင္းဆံုးနည္းလမ္းတစ္ခုပဲ" ဆိုၿပီး သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီးက အေမရိကန္ေတြကို အဲဒီဓမၼပဒဂါထာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီးလည္း အက်ယ္တဝင့္ အဂၤလိပ္လို ေဟာေပးလုိက္ပါတယ္။
ခရစ္ယန္ဘုန္းေတာ္ၾကီးကလည္း သူ႕အခန္းထဲကေနၿပီး တရားနာပါတယ္တဲ့။
တရားေဟာလို႕ၿပီးတဲ့အခါ သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီးက ေမးပါတယ္။ ''ေက်ာင္းထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးတစ္ပါးကို ၾကိဳဆိုတာရယ္၊ ဗုဒၶတရားေဟာခြင့္ေပးတာရယ္ ဒီႏွစ္ခုကို အလြန္ေက်နပ္ပါတယ္။ ဝမ္းလည္းသာတယ္။ ေက်ာင္းေပါက္ဝမွာ ခုနကေျပာတဲ့ စာပိုဒ္ေလးေတြ႕ေတာ့ ငါမင္းကို ၾကည္လည္းၾကည္ညိဳ ပါတယ္။ မင္း ဗုဒၶတရားေတာ္ ေတြကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ့လာဖူးလား" လို႕ ေမးၾကည့္ေတာ့ သူက အက်ႌအိပ္ကပ္ ထဲက စာအုပ္ေလးကို ဆြဲထုတ္တယ္။ စာအုပ္ေလးက ဓမၼပဒစာအုပ္၊ လက္ဝါးေလာက္ရိွတယ္။ ေသးေသးေလး။ ဘုန္းၾကီးတို႕ ဘုရားေဟာထား တဲ့ ဓမၼပဒစာအုပ္ေလးကို ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ၾကီးက သူ႕အက်ႌ အိပ္ကပ္ထဲ ထည့္ထားတယ္။ စာအုပ္ေလးက ေၾကေနတာပဲ။ ထပ္တလဲလဲ ဖတ္ထားဟန္တူပါတယ္။
ခရစ္ယာန္ဘုန္းၾကီးက သူ႕ျဖစ္စဥ္ကို ေျပာျပပါတယ္။ သူက ခရစ္ယာန္ဘုန္းၾကီးမျဖစ္ခင္က ေတာ္ေတာ္ဆိုး တဲ့ လူဆိုးလူမုိက္တစ္ေယာက္တဲ့။ ဆိုးရင္းမိုက္ရင္းႏွင့္ ျပစ္မႈတစ္ခုေၾကာင့္ ေထာင္ထဲေရာက္သြားတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ သူႏွင့္ အတူေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္က ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္တယ္။ အဲဒီဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္တဲ့လူဆီက ဓမၼပဒစာအုပ္ေလး ဖတ္မိတဲ့အခါ ခုနကေျပာတဲ့ "န ဟိ ေဝေရန ေဝရာနိ - ရန္ကို ရန္ခ်င္း မတံု႕ျပန္နဲ႕" ဆိုတာကို ဖတ္ၿပီး ၾကိဳက္သြားတယ္။ ဓမၼပဒစာအုပ္ေလးကို ငွားဖတ္ရင္း တျဖည္းျဖည္း သူ႕စိတ္ဟာ ၾကည္လင္ရႊင္ျပလာတယ္ တဲ့။ တစ္ေလာကလံုးကို မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ့စိတ္ေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္တဲ့။ သူခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ၾကီးျဖစ္လာၿပီး တရားေဟာတဲ့အခါ မွာလည္း ဓမၼပဒစာအုပ္ေလးထဲက စာပိုဒ္ေတြ ထည့္ေဟာပါတယ္တဲ့။
(သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီး၏ ဓမၼရိပ္မဂၢဇင္း(မတ္လ၊၂၀၀၆) ပါ ''ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး"ေဆာင္းပါးမွ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပအပ္ပါသည္)
(၅)
ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္
အေကာင္းဆံုးမိတ္ေဆြမွာ ဓမၼပဒပင္ျဖစ္၏။ တစ္ပုဒ္တစ္ဂါထာတည္းျဖင့္ပင္ ေဆာက္တည္ရာ ရႏုိင္ေလ သည္။ လွန္ခ်င္သည့္ေနရာကို လွန္ၿပီး မ်က္စိေအာက္ ေရာက္ရာ စာပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ပါ။ ထုိစာပုဒ္သည္ စာဖတ္သူ အတြက္ အသံုးဝင္မည္မွာ ယံုမွားစရာ မရိွပါ။ ဓမၼပဒ၏ ေက်းဇူးရပ္တို႕ကို ျပည့္စံုေအာင္ ဘယ္သူေျပာႏုိင္ပါ့ မည္နည္း။ ကိုယ္တိုင္သိေစရန္ ကို္ယ္တိုင္ေလ့လာျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးႏွင့္ အမွန္ဆံုးျဖစ္၏။ (ဆရာၾကီး ဦးေသာ္ဇင္)
တႆ ပါေဒ နမႆိတြာ၊ သမၺဳဒၶႆ သိရီမေတာ - က်က္သေရမဂၤလာအျဖာျဖာႏွင့္ျပည့္ဝေသာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေျခေတာ္အစံု ၾကာပဒံုကို ျမတ္ႏိုးလွစြာ ဦးတိုက္ရိွခိုးကာ ေဆာင္းပါးနိဂံုးခ်ဳပ္အေနႏွင့္ ဓမၼပဒဂါထာေလးပိုဒ္ကို ေဖာ္ျပအပ္ပါသတည္း -
မက်င့္ ရင္ မက်န္ ( ဓမၼပဒ - ၁၉ )
အက်ိဳးစီးပြား ၾကီးမားတဲ့ ဘုရားစကားေတာ္ တရားဓမၼေတြကို မ်ားမ်ား သင္ၾကားေဟာေျပာေနေပမယ့္ ယစ္မူးေမ႕ေလ်ာ့ေပါ့ဆၿပီး တရားႏွလံုးမသြင္းရင္၊ (တရားႏွင့္အညီမက်င့္သံုးရင္) ဘာဝနာအားမထုတ္ရင္ -
တရားမက်င့္ၾကံသူဟာ ရဟန္းျပဳျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးေဝစုျဖစ္တဲ့ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မရႏုိင္ပါဘူး။
သူတပါးရဲ႕ ႏြားေတြကို ေရတြက္ေနတဲ့ ႏြားေက်ာင္းသားလိုေပါ့။
( ႏြားႏုိ႕အရသာ ႏြားေက်ာင္းသား မခံစားရသလိုပဲေပါ့။ )
သိၿပီးက်င့္သံုး အျမတ္ဆံုး၊ တစ္လံုးသိသိ အက်ိဳးရိွ၏ ( ဓမၼပဒ - ၂၀ )
အက်ိဳးစီးပြား ၾကီးမားတဲ့ ဘုရားစကားေတာ္တရားဓမၼေတြကို နည္းနည္းပဲ သင္ၾကားေဟာေျပာေပမယ့္လည္း
တရားနဲ႕အညီ က်င့္သံုးအားထုတ္ရင္ ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ကိလေသာေတြ ကို စြန္႕ပယ္ႏုိင္ပါတယ္။
သတိပညာနဲ႕ ေကာင္းေကာင္းသိျမင္ၿပီး ေကာင္းေကာင္း လြတ္ေျမာက္တဲ့စိတ္ရိွလို႕
ဒီေလာက ကိုေရာ၊ အျခားေလာက ကိုပါ
မၿငိတြယ္ မစြဲလမ္းဘဲ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္အက်ိဳးစုႏွင့္ ျပည့္စံုပါတယ္။
ကုသိုလ္စိတ္ဟာ အေကာင္းဆံုးမိတ္ေဆြပါ ( ဓမၼပဒ - ၄၃ )
အေမလည္း မလုပ္ေပးႏုိင္၊ အေဖလည္း မလုပ္ေပးႏုိင္၊
တျခားေဆြမ်ိဳးေတြလည္း မလုပ္ေပးႏုိင္ပါဘူး။
မိဘေဆြမ်ိဳးအားလံုးထက္ ပိုလြန္ၿပီး …
စိတ္ထားမွန္ စိတ္ထားေကာင္း ကုသိုလ္စိတ္ကပဲ
ထူးကဲမြန္ျမတ္တဲ့ ခ်မ္းသာသုခရေအာင္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္တာပါ။
ကိုယ္သာလွ်င္ ကို္ယ့္ဘဝရဲ႕ ပဲ့ကိုင္ရွင္ ( ဓမၼပဒ - ၁၆၀ )
ကိုယ္သာ ကိုယ့္ရဲ႕ အားကိုးရာပါ။ အျခားသူေတြဟာ ဘယ္မွာ အားကိုးရာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလဲ ?
ကို္ယ့္ကို္ယ္ကို လိမၼာယဥ္ေက်းေအာင္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ဆံုးမရင္
အလြန္ရခဲလွတဲ့ မွီခိုအားကိုးရာ(နိဗၺာန္) ကို ရႏုိင္ပါတယ္။
နေမာ ဓမၼပဒႆာဟံ သဗၺေလာကႆ သတၳဳေနာ
အရွင္ဉာဏဝရ(ပါရမီ) 25.6.17
ညႊန္း
(၁) ဓမၼပဒပါဠိေတာ္နိႆယ - သဂၤဇာဆရာေတာ္ၾကီး
(၂) ဓမၼပဒပန္းကံုး - အရွင္ကုမာရ (ေမွာ္ဘီသာသနာ့ဝန္ေဆာင္ေက်ာင္းတုိက္မ်ား၏ ပဓာနနာယက)
(၃) သရုပ္ျပဓမၼပဒက်မ္း - ပထမေက်ာ္ ဓမၼာစရိယ ဆရာၾကီးေဒၚဝိေဇၨသီ
(၄) ဓမၼပဒ The Dhammapada - The Buddha's Path of Wisdom - အရွင္ေသ႒ိလ ႏွင့္ Acharya Buddharakkhita
(၅) နိဗၺာန္လမ္းျပ ဓမၼပဒ - ကမၻာေအးဆရာေတာ္ အရွင္ပညာဒီပ
(၆) စိတ္အားျဖည့္ဓမၼပဒ - အရွင္ဆႏၵာဓိက(ေရႊပါရမီေတာရ)
(၇) ဓမၼပဒနိႆယသစ္(ပတြဲ) - စိန္ရတနာဆရာေတာ္ အရွင္သာသနဝရ
(၈) ဓမၼပဒ - ဦးေသာ္ဇင္
(၉) ဓမၼပဒေလ့လာခ်က္ - ဦးကို၊ ေဒၚခင္သိန္း၊ ဦးေက်ာ္ရိွန္(ပါဠိဌာနမွဴးမ်ား)
(၁၀) ဓမၼပဒမိတ္ဆက္ - ဦးေအးခ်ိဳ(မဟာဝိဇၨာ)
(၁၁) ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ - အရွင္ဉာဏဝရ(ပါရမီ)
G အပၸမာဒ မဂၢဇင္း ၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀၁၇ တြင္ ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
