ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ ၁၇

ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ - ၁၇
၁၇။ ေကာဓဝဂၢ၊ အမ်က္ေဒါသ

ဆင္းရဲဒုကၡေတြ မလာရေအာင္ ( ဓ- ၂၂၁ )
စိတ္ဆိုးေဒါသကို စြန္႕ပယ္သင့္ပါတယ္။ မာနကို စြန္႕လႊတ္သင့္ပါတယ္။
သံေယာဇဥ္အားလံုးကို ေက်ာ္လႊားသင့္ပါတယ္။
ခႏၶာငါးပါး နာမ္ရုပ္တရားမွာ မၿငိတြယ္သူ၊ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမရိွသူဆီကို
ဆင္းရဲဒုကၡေတြ မက်ေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။

၁၇. ေကာဓဝေဂၢါ
၂၂၁. ေရာဟိနီခတၱိယကညာဝတၳဳ (၂၂၁)
ေကာဓံ ဇေဟ ဝိပၸဇေဟယ် မာနံ၊ သံေယာဇနံ သဗၺမတိကၠေမယ်။
တံ နာမ႐ူပသၼိမသဇၨမာနံ၊ အကိၪၥနံ နာႏုပတႏၲိ ဒုကၡာ။

17. Kodhavagga: Anger
221. One should give up anger, renounce pride,
and overcome all fetters. Suffering never befalls
him who clings not to mind and body and is detached.

မေမွာက္ေစနဲ႕၊ မမွားေစနဲ႕ ( ဓ - ၂၂၂ )
ေျပးလႊားေနတဲ့ရထားကို (လမ္းမမွားေအာင္) တားျမစ္(ထိန္းခ်ဳပ္) သလို -
ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ဆိုးေဒါသကို တားျမစ္(ထိန္းခ်ဳပ္)ႏုိင္သူကို
(ကၽြမ္းက်င္လိမၼာတဲ့) ရထားထိန္းလို႕
ငါဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။
(ေဒါသမတားျမစ္ႏိုင္တဲ့) တစ္ျခားသူေတြဟာ
(ရထားမထိန္းႏိုင္ဘဲ) ရထားၾကိဳး ကိုင္သူပဲျဖစ္ပါတယ္။

၂၂၂. အညတရဘိကၡဳဝတၳဳ (၂၂၂)
ေယာ ေဝ ဥပၸတိတံ ေကာဓံ၊ ရထံ ဘႏၲံဝ ဝါရေယ ။
တမဟံ သာရထႎ ျဗဴမိ၊ ရသၼိဂၢါေဟာ ဣတေရာ ဇေနာ ။

222. He who checks rising anger as a charioteer checks a rolling chariot,
him I call a true charioteer. Others only hold the reins.

သူေတာ္ေကာင္းေတြရဲ႕ ျမင့္ျမတ္တဲ့ေအာင္ျမင္နည္း ( ဓ - ၂၂၃ )
အမ်က္ေဒါသထြက္သူကို
အမ်က္မထြက္ျခင္း(ေမတၱာတရား)ႏွင့္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
မေကာင္းမႈကို ေကာင္းမႈႏွင့္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ႏွေျမာဝန္တိုကပ္ေစးနဲသူကို ေပးကမ္းစြန္႕ၾကဲတာႏွင့္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
မဟုတ္မမွန္ေျပာဆိုသူကို မွန္ကန္တဲ့စကားနွင့္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

၂၂၃. ဥတၱရာဥပါသိကာဝတၳဳ (၂၂၃)
အေကၠာေဓန ဇိေန ေကာဓံ၊ အသာဓုံ သာဓုနာ ဇိေန။
ဇိေန ကဒရိယံ ဒါေနန၊ သေစၥနာလိကဝါဒိနံ ။

223. Overcome the angry by non-anger; overcome the wicked by goodness;
overcome the miser by generosity; overcome the liar by truth.

အမွန္စကား၊ ခႏၱီပြား၊ လွဴဒါန္းသူမ်ား နတ္ျပည္သြား ( ဓ - ၂၂၄ )
သစၥာစကား ေျပာဆိုတာ၊ အမ်က္ေဒါသ မထြက္တာ၊
ေတာင္းခံလာတဲအခါ နည္းနည္းပဲရိွရိွ
(စြမ္းႏိုင္သေလာက္ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴ) ေပးလွဴတာ၊
ဒီအေၾကာင္းသံုးခုေၾကာင့္ နတ္ျပည္ကို ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။

၂၂၄. မဟာေမာဂၢလႅာနပဥႇာဝတၳဳ (၂၂၄)
သစၥံ ဘေဏ န ကုေဇၩယ်၊ ဒဇၨာ အပၸမိၸ ဒဇၨာ အပၸသၼိ ယာစိေတာ။
ဧေတဟိ တီဟိ ဌာေနဟိ၊ ဂေစၧ ေဒဝါန သႏၲိေက။

224. Speak the truth; yield not to anger; when asked, give even if you only have a little.
By these three means can one reach the presence of the gods.

ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ ေစာင့္ေရွာက္ ေသာကေပ်ာက္ ( ဓ - ၂၂၅ )
မညဉ္းဆဲတတ္တဲ့၊
ကိုယ္(ႏႈတ္၊ စိတ္)ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္ အျမဲ ေစာင့္စည္း၊ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့
သူေတာ္ေကာင္း သူေတာ္ျမတ္ေတြဟာ
စိုးရိမ္ကင္းရာ၊ ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္ကို ေရာက္ၾကရပါတယ္။

225. Those sages who are inoffensive and ever restrained in body, go to the Deathless State,
where, having gone, they grieve no more.

၂၂၅. ဗုဒၶပိတုျဗာဟၼဏဝတၳဳ (၂၂၅)
အဟႎသကာ ေယ မုနေယာ ၊  နိစၥံ ကာေယန သံဝုတာ။
ေတ ယႏၲိ အစၥဳတံ ဌာနံ၊ ယတၳ ဂႏ႖ာ န ေသာစေရ။

နိဗၺာန္သို႕ ညြတ္ေသာ စိတ္ဓာတ္ ( ဓ - ၂၂၆ )
အခါခပ္သိမ္း (တရားရႈမွတ္ သတိကပ္ၿပီး မျပတ္ၾကိဳးစား) ႏိုးၾကားေနၾကတဲ့၊
သီလ သမာဓိ ပညာ သိကၡာသံုးပါး တရားက်င့္ေနၾကတဲ့၊
ၿငိမ္းေအးရာနိဗၺာန္ကို ဦးတည္စိတ္ညႊတ္ေနသူအတြက္
ကိေလသာ အာသေဝါ(၄)ပါး (အျပစ္ရိွတဲ့ အညစ္တရားေတြ) ဟာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းကြယ္ေပ်ာက္ၾကပါတယ္။

၂၂၆.  ပုဏၰဒါသီဝတၳဳ (၂၂၆)
သဒါ ဇာဂရမာနာနံ၊ အေဟာရတၱာႏုသိကၡိနံ ။
နိဗၺာနံ အဓိမုတၱာနံ၊ အတၳံ ဂစၧႏၲိ အာသဝါ ။

226. Those who are ever vigilant, who discipline themselves day and night,
and are ever intent upon Nibbāna — their defilements fade away.

အကဲ့ရဲ႕လြတ္သူမရိွ ( ဓ -၂၂၇ )
အတုလ ဒါယကာေရ -
ဒီ(ကဲ့ရဲ႕တာ)ဟာက ေရွးရိုးစဥ္လာပါ။ ခုမွ ျဖစ္တာမဟုတ္ပါဘူး။
စကားမေျပာသူကိုလည္း ကဲ့ရဲ႕ၾကပါတယ္။
မ်ားမ်ားေျပာတတ္သူကိုလည္း ကဲ့ရဲ႕ၾကပါတယ္။
ႏိႈင္းခ်ိန္ေျပာတတ္သူကိုလည္း ကဲ့ရဲ႕ၾကပါတယ္။
ေလာကမွာ အကဲ့ရဲ႕လြတ္သူ မရိွပါဘူး။

၂၂၇. အတုလဥပါသကာ (၂၂၇၊၂၂၈၊၂၂၉၊၂၃ဝ)
ေပါရာဏေမတံ  အတုလ၊ ေနတံ အဇၨတနာမိဝ။
နိႏၵႏၲိ တုဏွိမာသီနံ၊ နိႏၵႏၲိ ဗဟုဘာဏိနံ။
မိတဘာဏိမၸိ နိႏၵႏၲိ၊ နတၳိ ေလာေက အနိႏၵိေတာ။

227. O Atula! Indeed, this is an ancient practice, not one only of today:
they blame those who remain silent, they blame those who speak much,
they blame those who speak in moderation.
There is none in the world who is not blamed.

ဘယ္ေတာ့မွ ရိွမွာမဟုတ္ပါဘူး ( ဓ - ၂၂၈ )
လံုးဝအကဲ့ရဲ႕ခံရသူ၊ လံုးဝအခ်ီးမြမ္းခံရသူ ဆိုတာ
ေရွးအရင္ကလည္း မရိွခဲ့ပါဘူး။
ေနာင္အနာဂတ္မွာလည္း ရိွမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ယခုပစၥဳပၸန္မွာလည္း မရိွပါဘူး။

၂၂၈. န စာဟု န စ ဘဝိႆတိ၊ န ေစတရဟိ ဝိဇၨတိ။
ဧကႏၲံ နိႏၵိေတာ ေပါေသာ၊ ဧကႏၲံ ဝါ ပသံသိေတာ။

228. There never was, there never will be, nor is there now,
a person who is wholly blamed or wholly praised.

နတ္ျဗဟၼာေတြ ခ်ီးမြမ္းအပ္သူ ေရႊစင္လူသား ( ဓ - ၂၂၉ - ၂၃၀ )
မက်ိဳးမျပတ္ (ေကာင္းျမတ္) အက်င့္ရိွတဲ့၊
သီလဂုဏ္ သမာဓိဂုဏ္ ပညာဂုဏ္ နဲ႕ ျပည့္စံုသူကို
ပညာရိွေတြကေတာ့ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ သိျမင္ၿပီး
ေန႕စဥ္ေန႕တိုင္း ခ်ီးမြမ္းၾကပါတယ္။
သန္႕စင္ၿပီးသား အေကာင္းစား ေရႊလိုျဖစ္ေနတဲ့
အဲဒီပညာရိွသူေတာ္ေကာင္းကို ဘယ္သူဟာ ကဲ့ရဲ႕ထိုက္ပါ့မလဲ။
နတ္ေတြကလည္း ခ်ီးမႊမ္းၾကပါတယ္။
ျဗဟၼာေတြကလည္း ခ်ီးမႊမ္းၾကပါတယ္။

၂၂၉. ယံ ေစ ဝိညဴ ပသံသႏၲိ၊ အႏုဝိစၥ သုေဝ သုေဝ။
အစၧိဒၵဝုတၱႎ   ေမဓာဝႎ၊ ပညာသီလသမာဟိတံ။
၂၃၀. နိကၡံ  ဇေမၺာနဒေႆဝ၊ ေကာ တံ နိႏၵိတုမရဟတိ။
ေဒဝါပိ နံ ပသံသႏၲိ၊ ျဗဟၼဳနာပိ ပသံသိေတာ။

229. But the man whom the wise praise, after observing him day after day,
is one of flawless character, wise, and endowed with knowledge and virtue.
230. Who can blame such a one, as worthy as a coin of refined gold?
Even the gods praise him; by Brahma, too, is he praised.

ပ်က္စီးသူ မျဖစ္ပါေစနဲ႕ ( ဓ - ၂၃၁၊ ၂၃၂၊ ၂၃၃၊ ၂၃၄)
(ကိုယ္ႏွင့္ဆက္စပ္ ျဖစ္ပြားတတ္တဲ့ မေကာင္းမႈေတြ မျဖစ္ပြားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ပါ)
ကိုယ္ပ်က္စီးျခင္းကို ေစာင့္ေရွာက္ပါ။
ကိုယ္နဲ႕ (မေကာင္းမႈေတြ မျပဳမိေအာင္) ေစာင့္စည္းပါ။
ကာယဒုစရိုက္ကို စြန္႕ပယ္ၿပီး ကာယသုစရိုက္ကို က်င့္သင့္ပါတယ္။

(ႏႈတ္ႏွင့္ဆက္စပ္ ျဖစ္ပြားတတ္တဲ့ မေကာင္းမႈေတြ မျဖစ္ပြားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ပါ)
ႏႈတ္ပ်က္စီးျခင္းကို ေစာင့္ေရွာက္ပါ။
ႏႈတ္ႏွင့္ (မေကာင္းမႈေတြ မေျပာမိေအာင္) ေစာင့္စည္းပါ။
ဝစီဒုစရိုက္ကို စြန္႕ပယ္ၿပီး ဝစီသုစရိုက္ကို က်င့္သင့္ပါတယ္။

(စိတ္ႏွင့္ဆက္စပ္ ျဖစ္ပြားတတ္တဲ့ မေကာင္းမႈေတြ မျဖစ္ပြားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ပါ)
စိတ္ပ်က္စီးျခင္းကို ေစာင့္ေရွာက္ပါ။
စိတ္ႏွင့္ (မေကာင္းမႈေတြ မေတြးမိေအာင္) ေစာင့္စည္းပါ။
မေနာဒုစရိုက္ကို စြန္႕ပယ္ၿပီး မေနာသုစရိုက္ကို က်င့္သင့္ပါတယ္။

ပညာရိွေတြဟာ
ကိုယ္ႏွင့္ (အကုသိုလ္ဒုစရိုက္ မျပဳမိေအာင္) ေစာင့္စည္းတားျမစ္ၾကပါတယ္။
ႏႈတ္ႏွင့္ (အကုသိုလ္ဒုစရိုက္ မေျပာမိေအာင္) စာင့္စည္းတားျမစ္ၾကပါတယ္။
စိတ္ႏွင့္ (အကုသိုလ္ဒုစရုိက္ မေတြးမိေအာင္) ေစာင့္စည္းတားျမစ္ၾကပါတယ္။
အဲဒီပညာရိွေတြဟာ တကယ္စင္စစ္ ေကာင္းေကာင္းလံုျခံဳစြာ ေစာင့္စည္းေစာင့္ေရွာက္သူေတြပါပဲ၊
၂၃၁. ဆဗၺဂၢိယဝတၳဳ (၂၃၁၊၂၃၂၊၂၃၃၊၂၃၄)
ကာယပၸေကာပံ ရေကၡယ်၊ ကာေယန သံဝုေတာ သိယာ။
ကာယဒုစၥရိတံ ဟိတြာ၊ ကာေယန သုစရိတံ စေရ။
၂၃၂. ဝစီပေကာပံ ရေကၡယ်၊ ဝါစာယ သံဝုေတာ သိယာ။
ဝစီဒုစၥရိတံ ဟိတြာ၊ ဝါစာယ သုစရိတံ စေရ။
၂၃၃. မေနာပေကာပံ ရေကၡယ်၊ မနသာ သံဝုေတာ သိယာ။
မေနာဒုစၥရိတံ ဟိတြာ၊ မနသာ သုစရိတံ စေရ။
၂၃၄. ကာေယန သံဝုတာ ဓီရာ၊ အေထာ ဝါစာယ သံဝုတာ။
မနသာ သံဝုတာ ဓီရာ၊ ေတ ေဝ သုပရိသံဝုတာ။

231. Let a man guard himself against irritability in bodily action; let him be controlled in deed.
Abandoning bodily misconduct, let him practice good conduct in deed.
232. Let a man guard himself against irritability in speech; let him be controlled in speech.
Abandoning verbal misconduct, let him practice good conduct in speech.
233. Let a man guard himself against irritability in thought; let him be controlled in mind.
Abandoning mental misconduct, let him practice good conduct in thought.
234. The wise are controlled in bodily action, controlled in speech and controlled in thought.
They are truly well-controlled.

ဒုစရိုက္ ႏွင့္ သုစရိုက္ မွတ္စုအက်ဥ္း
ကာယဒုစရိုက္(၃)ပါး
၁။ သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ျခင္း၊
၂။သူတစ္ပါးပစၥည္းဥစၥာကို ခိုးဝွက္လွည့္ပတ္ယူျခင္း၊
၃။ ကာမဂုဏ္တြင္ ေဖာက္ျပန္ယုတ္မာစြာ က်င့္ျခင္း၊

ဝစီဒုစရိုက္(၄)ပါး
၁။ မဟုတ္မမွန္လိမ္ညာေျပာဆိုျခင္း၊
၂။ ကုန္းတိုက္ေျပာဆိုျခင္း၊
၃။ ၾကမ္းတမ္းရိုင္းစိုင္းစြာ ေျပာဆိုျခင္း၊
၄။ အက်ိဳးမရိွ သိမ္ဖ်င္းေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း၊

မေနာဒုစရိုက္ (၃)ပါး
၁။သူတစ္ပါးဥစၥာရရန္ အေခ်ာင္မတရားၾကံစည္ျခင္း
၂။သူတစ္ပါးကို ပ်က္စီးေအာင္ ၾကံစည္ျခင္း၊
၃။အယူအျမင္ လြဲမွားျခင္း (အထူးသျဖင့္ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳး ကို မယံုၾကည္ျခင္း)

လိုခ်င္တပ္မက္မႈ (ေလာဘ)၊ အမ်က္ထြက္မႈ (ေဒါသ)၊
အသိဉာဏ္ကင္းမဲ့မႈ (ေမာဟ) တို႕သည္
ဒုစရိုက္ (အကုသိုလ္ကမၼပထ) ၏ အေျခခံေရေသာက္ျမစ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
အကုသိုလ္ ဒုစရိုက္သည္ အျပစ္ရိွ၍ ဆိုးက်ိဳးေပးသည္။

ဒုစရိုက္(၁၀)ပါး၏ ဆန္႕က်င္ဘက္သည္ သုစရိုက္(၁၀)ပါး ျဖစ္သည္။

လိုခ်င္တပ္မက္မႈမရိွ၊ စြန္႕လႊတ္ျခင္း(အေလာဘ)၊
အမ်က္မထြက္ ေမတၱာထားျခင္း (အေဒါသ)၊
အမွန္တရားကို သိျsမင္နားလည္ျခင္း (အေမာဟ) တို႕သည္ သုစရိုက္ (ကုသိုလ္ကမၼပထ) ၏ အေျခခံေရေသာက္ျမစ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ကုသိုလ္ သုစရိုက္ သည္ အျပစ္ကင္း၍ ေကာင္းက်ိဳးေပးသည္။

၁။ မိမိကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ၂။ သူတစ္ပါးအား တိုက္တြန္းျခင္း၊
၃။ ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုျခင္း၊ ၄။ သေဘာတူခြင့္ျပဳျခင္း၊
ကိုယ္တိုင္၊ တိုက္တြန္း၊ ခ်ီးမြမ္း၊ စိတ္တူ ဟူ၍ တစ္မ်ိဳးလွ်င္ (၁၀)ပါးစီ ရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဒုစရိုက္(၄၀) / သုစရိုက္(၄၀) ျဖစ္သြားသည္။

ဒု=မေကာင္းေသာ၊ စရိတ = အေလ့အက်င့္စရိုက္
သု = ေကာင္းေသာ၊ စရိတ = အေလ့အက်င့္စရိုက္
#Dhammapada Parli Myanmar English
#Teaching of BUDDHA #BUDDHA Vacana

#Dhammapada Translated By #Acharya Buddharakkhita
#ျမတ္ဗုဒၶ၏ဓမၼပဒ #ဓမၼပဒအေဖာ္မြန္ #အရွင္ဉာဏဝရ(ပါရမီ) ပူေဇာ္ပါသည္။

The Dhammapada - The Buddha's Path of Wisdom.
translated from the Pali by Acharya Buddharakkhita.

The Dhammapada is the best known and most widely esteemed text in the Pali Tipitaka, the sacred scriptures of Theravada Buddhism. The work is included in the Khuddaka Nikaya ("Minor Collection") of the Sutta Pitaka, but its popularity has raised it far above the single niche it occupies in the scriptures to the ranks of a world religious classic. Composed in the ancient Pali language, this slim anthology of verses constitutes a perfect compendium of the Buddha's teaching, comprising between its covers all the essential principles elaborated at length in the forty-odd volumes of the Pali canon.